Khai thác crypto hay đào coin đã trở thành một thuật ngữ quen thuộc. Nhưng khai thác crypto thực chất là gì? Tại sao nó quan trọng? Bài viết này của Mê Crypto sẽ giải thích và cung cấp cái nhìn rõ ràng về quá trình này.
Khai thác crypto là gì?
Về bản chất, khai thác crypto là quá trình xác minh và thêm giao dịch vào blockchain – sổ cái công khai của tiền điện tử. Điều này mang lại tính bảo mật và phi tập trung của mạng lưới, đồng thời tạo ra phần tiền mới để thưởng cho thợ đào.
Công việc khai thác crypto bắt đầu từ những năm 2009 với sự ra đời của Bitcoin và thuật toán Proof of Work (PoW). Trong năm này, cha đẻ của Bitcoin đã tạo ra một hệ thống mà trong đó, các thợ đào phải giải những bài toán phức tạp để xác minh giao dịch và nhận phần thưởng là Bitcoin.
Các thuật ngữ quan trọng trong khai thác crypto
Các thuật ngữ quan trọng trong khai thác crypto nhất định phải biết là:
- Blockchain: Công nghệ nền tảng của tiền điện tử, được hiểu như một sổ cái giúp phân tán và lưu trữ thông tin giao dịch một cách an toàn, minh bạch.
- Hash: Một chuỗi ký tự duy nhất, được tạo ra từ dữ liệu trong khối blockchain, các tác dụng bảo mật và xác minh dữ liệu.
- Thuật toán Hash: Thuật toán được sử dụng để tạo ra hash từ dữ liệu. Các thuật toán hash phổ biến trong khai thác crypto bao gồm SHA-256 (Bitcoin), Ethash (Ethereum), Scrypt (Litecoin)…
- Proof of Work (PoW): Thuật toán đồng thuận yêu cầu thợ đào phải giải các bài toán phức tạp để xác minh giao dịch và tạo ra khối mới.
- Proof of Stake (PoS): Thuật toán đồng thuận cho phép thợ đào xác minh giao dịch, tạo khối mới dựa trên số lượng tiền điện tử mà họ nắm giữ và sẵn sàng “khóa” lại. Sử dụng PoS được cho là tiết kiệm năng lượng hơn PoW.
- Hash rate: Tốc độ mà một thiết bị khai thác có thể tính toán các hash. Hash rate càng cao, khả năng giải được bài toán và nhận thưởng càng lớn.
- Difficulty: Độ khó của bài toán mà thợ đào phải giải để tạo ra khối mới. Độ khó được điều chỉnh tự động để đảm bảo thời gian tạo khối trung bình ổn định.
- Block reward: Phần thưởng mà thợ đào nhận được khi tạo ra một khối mới. Block reward thường bao gồm một lượng tiền điện tử mới được tạo ra và phí giao dịch.
- Wallet: Ví tiền điện tử dùng để lưu trữ, gửi và nhận tiền điện tử. Có nhiều loại ví khác nhau như ví nóng (online), ví lạnh (offline) và ví phần cứng.
- Fork: Sự kiện một blockchain tách thành hai chuỗi riêng biệt do sự thay đổi trong giao thức hoặc quy tắc đồng thuận.
- Altcoin: Thuật ngữ chỉ các loại tiền điện tử khác ngoài Bitcoin.
3 loại hình khai thác crypto
Đào solo (solo mining)
Đào solo (solo mining) là hình thức khai thác độc lập, bạn sẽ tự mình sử dụng sức mạnh tính toán của thiết bị để giải các bài toán và nhận phần thưởng.
Ưu điểm của đào solo là bạn được toàn quyền kiểm soát quá trình khai thác và nhận toàn bộ phần thưởng nếu thành công. Tuy nhiên, nhược điểm là bạn sẽ phải cạnh tranh với rất nhiều thợ đào hay nhóm thợ đào khác nên cơ hội nhận thưởng sẽ rất thấp.
Đào pool (mining pool)
Đào pool là hình thức khai thác mà bạn tham gia vào một nhóm thợ đào để cùng nhau giải quyết các bài toán. Phần thưởng sẽ được chia sẻ giữa các thành viên trong pool dựa trên tỷ lệ đóng góp của mỗi người.
Ưu điểm của đào pool là bạn sẽ nhận được phần thưởng thường xuyên hơn và ổn định hơn so với đào solo. Nhưng nhược điểm là bạn sẽ phải chia sẻ phần thưởng với những người khác và phải trả một khoản phí cho pool.
Đào cloud (cloud mining)
Đào cloud là hình thức khai thác mà bạn thuê sức mạnh tính toán từ các nhà cung cấp dịch vụ. Bạn không cần phải đầu tư vào phần cứng đắt tiền hay lo lắng về việc bảo trì thiết bị.
Tuy nhiên, nhược điểm là bạn sẽ phải trả phí thuê dịch vụ và lợi nhuận có thể thấp hơn so với các hình thức khác. Mặt khác với loại hình khai thác này, bạn cần thận trọng khi lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ để tránh rủi ro lừa đảo.
Các loại tiền điện tử được khai thác phổ biến
Hiện nay, có rất nhiều đồng tiền điện tử có thể khai thác được, nhưng phổ biến nhất vẫn là:
- Bitcoin (BTC): Đồng tiền điện tử đầu tiên và có giá trị nhất trên thị trường. Bitcoin sử dụng thuật toán PoW có mức độ cạnh tranh rất cao.
- Ethereum (ETH): Nền tảng hợp đồng thông minh lớn nhất thế giới. Ethereum đang chuyển đổi từ PoW sang PoS, mở ra nhiều cơ hội mới cho thợ đào.
- Các đồng tiền khác đang được quan tâm như Litecoin (LTC), Monero (XMR), Zcash (ZEC)…
Phần cứng và phần mềm khai thác crypto
Để khai thác crypto, bạn cần chuẩn bị phần cứng và phần mềm phù hợp.
Phần cứng
- ASIC: Thiết bị chuyên dụng cho khai thác Bitcoin và một số đồng tiền sử dụng thuật toán PoW. ASIC có hiệu năng cao nhưng giá thành đắt đỏ.
- GPU: Card đồ họa thường được sử dụng để khai thác Ethereum và các đồng tiền sử dụng thuật toán Ethash. GPU có giá thành phải chăng hơn ASIC nhưng hiệu năng thấp hơn.
- FPGA: Thiết bị có thể lập trình lại, linh hoạt hơn ASIC và GPU. Tuy nhiên, FPGA đòi hỏi kiến thức chuyên môn để cấu hình và tối ưu hóa.
- CPU: Bộ vi xử lý trung tâm của máy tính, có thể sử dụng để khai thác nhưng hiệu năng rất thấp, chỉ phù hợp với mục đích thử nghiệm.
Phần mềm
Có rất nhiều phần mềm khai thác miễn phí và trả phí trên thị trường. Bạn nên chọn phần mềm tương thích với phần cứng và đồng tiền điện tử bạn muốn đào. Một số phần mềm phổ biến bao gồm CGMiner, BFGMiner, EasyMiner…
Quá trình khai thác crypto
Quá trình khai thác crypto có thể được tóm tắt thành các giai đoạn sau:
- Thiết lập phần cứng: Chuẩn bị các thiết bị khai thác chuyên dụng như ASIC, GPU hoặc FPGA.
- Cài đặt phần mềm: Tải xuống và cài đặt phần mềm khai thác tương thích với đồng tiền điện tử bạn muốn đào.
- Tham gia pool đào: Kết hợp sức mạnh tính toán với những người khác để tăng cơ hội nhận thưởng.
- Bắt đầu khai thác: Phần mềm sẽ tự động kết nối với mạng lưới blockchain và thực hiện các tác vụ khai thác.
Các yếu tố cần cân nhắc khi chọn pool đào crypto
Trước khi quyết định tham gia khai thác crypto với hình thức đào pool, bạn hãy cân nhắc những yếu tố sau:
- Kích thước pool: Pool càng lớn thì tần suất nhận thưởng càng cao nhưng phần thưởng chia cho mỗi thành viên sẽ nhỏ hơn.
- Hash rate: Hash rate càng cao thì sức mạnh tính toán của pool càng lớn, giúp tăng cơ hội giải được bài toán và nhận thưởng.
- Phí pool: Mỗi pool sẽ có mức phí khác nhau, bạn nên so sánh và chọn pool có mức phí hợp lý.
- Phương thức thanh toán: Các pool có thể hỗ trợ nhiều phương thức thanh toán khác nhau, hãy chọn phương thức phù hợp với bạn.
Xem thêm: Thuế crypto tại Việt Nam: Giao dịch có cần phải nộp thuế không?
Rủi ro bảo mật trong khai thác crypto
Phần mềm độc hại
Thợ đào là mục tiêu hấp dẫn của các hacker. Họ có thể sử dụng phần mềm độc hại để chiếm quyền điều khiển thiết bị của bạn, đánh cắp thông tin cá nhân hoặc thậm chí sử dụng sức mạnh tính toán của bạn để khai thác cho họ.
Tấn công 51%
Tấn công 51% là một loại tấn công tiền điện tử mà trong đó, một nhóm thợ đào kiểm soát hơn 50% sức mạnh tính toán của mạng lưới blockchain. Điều này cho phép họ thao túng, đảo ngược các giao dịch đã được xác nhận và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính bảo mật của mạng lưới.
Lừa đảo
Những chiêu trò lừa đảo có thể dẫn dắt bạn đầu tư vào các dự án khai thác không có thật hoặc cung cấp các dịch vụ đào cloud với lợi nhuận cao bất thường. Để tránh bị lừa đảo, bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin trước khi đầu tư và chỉ sử dụng các dịch vụ từ những nhà cung cấp uy tín.
Xu hướng tương lai trong khai thác crypto
- Chuyển đổi sang PoS: Nhiều mạng lưới tiền điện tử đang chuyển từ PoW sang PoS, nhằm giảm tiêu thụ năng lượng và tăng tính bảo mật. Điều này sẽ ảnh hưởng đến cách thức khai thác và loại bỏ dần các thiết bị khai thác chuyên dụng như ASIC.
- Khai thác trên thiết bị di động: Với sự phát triển của công nghệ, việc khai thác crypto trên điện thoại di động có thể trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, hiệu năng khai thác trên điện thoại vẫn còn hạn chế.
- Khai thác kết hợp với các ứng dụng khác: Khai thác crypto có thể được tích hợp vào các ứng dụng khác nhau, chẳng hạn như trình duyệt web hoặc trò chơi, để tận dụng sức mạnh tính toán nhàn rỗi của thiết bị.
Kết luận
Khai thác crypto là một lĩnh vực phức tạp nhưng cũng đầy tiềm năng. Hãy tìm hiểu kỹ về các loại hình khai thác và rủi ro trước khi tham gia khai thác crypto.
